Tê tay là bệnh gì?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ. Tê tay không phải là một bệnh riêng lẻ, mà là triệu chứng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân — từ những yếu tố sinh lý đơn giản đến các bệnh lý thần kinh, xương khớp hoặc chuyển hóa. Trong nhiều trường hợp, tê tay chỉ thoáng qua và vô hại, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, kéo dài hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường khác, đó có thể là lời cảnh báo từ cơ thể bạn cần được đánh giá y khoa kịp thời.

Nguyên nhân gây tê tay – từ nhẹ đến nghiêm trọng

Tê tay có thể bắt nguồn từ rất nhiều yếu tố. Dưới góc nhìn lâm sàng, tôi thường chia nguyên nhân thành hai nhóm chính:

– Nguyên nhân sinh lý (thường lành tính):

• Tư thế sai trong thời gian dài (ngủ đè tay, ngồi gập khuỷu tay, mang túi nặng đè lên vai).
• Thiếu máu tạm thời do chèn ép mạch máu hoặc dây thần kinh ngoại biên.
• Lạnh đột ngột hoặc căng thẳng thần kinh cũng có thể gây cảm giác tê bì thoáng qua.

– Nguyên nhân bệnh lý (cần can thiệp y tế):

• Hội chứng ống cổ tay: Dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay, thường gây tê ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa — đặc biệt về đêm hoặc sau khi gõ phím, dùng chuột nhiều.
• Thoái hóa hoặc thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: Rễ thần kinh bị chèn ép khi đốt sống cổ thoái hóa, dẫn đến tê, đau lan từ cổ xuống vai, cánh tay và bàn tay.
• Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Gặp ở người bị tiểu đường lâu năm, suy thận mạn, hoặc thiếu vitamin B1, B12 — gây tổn thương sợi thần kinh cảm giác.
• Viêm khớp dạng thấp hoặc lupus: Các bệnh tự miễn gây viêm khớp và chèn ép thần kinh xung quanh.
• Rối loạn tuần hoàn: Xơ vữa động mạch hoặc huyết khối làm giảm lưu lượng máu đến chi trên, gây tê lạnh, tái nhợt đầu ngón tay.

Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với triệu chứng “tê tay nhẹ”, đến khi xuất hiện yếu cơ, teo bàn tay mới đi khám — lúc đó tổn thương thần kinh đã trở nên khó hồi phục.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

Bạn đừng đợi đến khi tê tay ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt mới tìm đến bác sĩ. Hãy chủ động thăm khám nếu bạn có một trong các dấu hiệu sau:

– Tê tay xảy ra thường xuyên, kéo dài hơn vài phút, hoặc ngày càng nặng hơn.
– Cảm giác tê lan rộng từ ngón tay lên cẳng tay, vai, hoặc kèm theo đau cổ, gáy.
– Yếu cơ, khó cầm nắm vật nhỏ (như chìa khóa, bút), hoặc teo cơ ở bàn tay.
– Mất cảm giác khi chạm vào, hoặc tê buốt như kim châm, đặc biệt về đêm.
– Tê tay xuất hiện đột ngột ở một bên cơ thể kèm theo nói ngọng, méo miệng — đây có thể là dấu hiệu đột quỵ, cần cấp cứu ngay.

Cách giảm tê tay và phòng ngừa tái phát

Nếu nguyên nhân là sinh lý, bạn có thể cải thiện đáng kể bằng những điều chỉnh đơn giản:

– Điều chỉnh tư thế: Tránh gập cổ tay khi gõ phím, không gối đầu lên tay khi ngủ, thay đổi tư thế mỗi 30–45 phút khi làm việc.
– Tập luyện nhẹ nhàng: Các bài giãn cơ cổ, vai, cổ tay giúp giải phóng chèn ép thần kinh. Ví dụ: xoay cổ tay, duỗi ngón tay, kéo giãn cơ cổ.
– Chườm ấm hoặc lạnh: Chườm ấm giúp giãn mạch, cải thiện tuần hoàn; chườm lạnh (10–15 phút) có thể giảm viêm nếu có sưng đau.
– Kiểm soát bệnh nền: Nếu bạn bị tiểu đường, tăng huyết áp hay rối loạn lipid, hãy tuân thủ điều trị để bảo vệ thần kinh và mạch máu.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc vitamin liều cao mà không có chỉ định — điều này có thể che lấp triệu chứng hoặc gây tác dụng phụ.

Tê tay tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Trong nhiều trường hợp, đây là tín hiệu sớm của tổn thương thần kinh hoặc thoái hóa cột sống cổ — những vấn đề hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện kịp thời. Nếu triệu chứng kéo dài trên 1–2 tuần, tái phát nhiều lần hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, bạn nên đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc cơ xương khớp để được chẩn đoán chính xác, có thể cần làm thêm điện cơ (EMG) hoặc MRI cột sống cổ.

Hãy lắng nghe cơ thể mình — vì những “tiếng nói nhỏ” như tê tay đôi khi lại là lời nhắc nhở quan trọng nhất từ sức khỏe của bạn.